یکی از آثار ارزنده نثر فنی فارسی، مرزبان نامه، نوشته سعدالدین وراوینی است که در نیمه اول قرن هفتم از گویش طبری باستان به زبان پارسی آراسته به صنایع لفظی و معنوی و اشعار تازی و فارسی نقل شد .
دکتر لیلا حلاج زاده
دهقانی بود ثروتمند که زمین و باغ فراوان داشت همیشه به پسرش نصیحت می کرد در نگهداشتن مال و محافظت از آن.او را به داشتن دانش تشویق می کرد و از دوستان بد، برحذر می داشت.
پدر درگذشت و همه ثروت او به دست پسر افتاد. دوستانش چند برابر شدند.
مادر پسر که زن دانا و فهمیده ای بود، به او گفت: پسرم ارث و پند پدر را نگاه دار و دوستان را بدون این که بیازمایی خالص ندان.
پسر گفت: نه، اینها دوست واقعی هستند و حتی حاضرند جانشان را فدای من کنند.
مادر گفت: بهتر است آنها را امتحان کنی.
فردای آن روز، پسر نزد دوستانش رفت و گفت: به تازگی موشی در خانه ما پیدا شده که دیشب حتی گوشت کوب ما را خورد.
دوستانش به هم نگاه کردند. یکی از آنها گفت: بله، درست است. اتفاقا همین بلا سر ما هم آمد .موشی گوشت کوب ما را برداشت و به سوراخش برد.
دیگری گفت: این که چیزی نیست ما موشی داریم که یک روز نصف وسایلمان را به خانه اش برد.
آن یکی گفت: اگر بشنوید موش ما چه کرده ، شاخ در می آورید . موش ما گوش کوب و وسایل خانه و حتی آشپزخانه را هم به لانه اش برد.
پسر دهقان با خوشحالی نزد مادر رفت و ماجرا را تعریف کرد و از دوستان لایقش کفت که دروغ به آن بزرگی را پذیرفته بودند.
مادر گفت: همین نشان می دهد که دوستان خوبی نداری، چون دوست خوب آن است که به تو راست بگوید نه آن که تورا دل خوش کند.
پسر نپذیرفت تا مادر درگذشت و تمام دارایی خود را از دست داد . روزی در جمع دوستان نشسته بود، آهی کشید و گفت: دیشب فقط یک نان توی سفره داشتم که آن را هم موش خورد.
دوستانش خندیدند، یکی گفت: عجب حرفی می زنی؟ مگر موش می تواند یک نان کامل را بخورد ؟
پسر دهقان با دلی شکسته به خانه بازگشت.
آری، دوستان ناخالص در وقت گشایش هستند و در وقت تنگی، به یکباره غیب می شوند.
همانند قوطی نوشابه ای که تا پر باشد، همه آن را دو دستی نگه می دارند و وقتی خالی شد، آن را به گوشه ای پرتاب می کنند.
- نویسنده : حکایت چهارم:
لینک کوتاه :
https://giraonline.ir/?p=2957