گیلان، محور شکل‌گیری دیپلماسی منطقه‌ای دریای خزر
گیلان، محور شکل‌گیری دیپلماسی منطقه‌ای دریای خزر
.

گیرا آنلاین_ ✍️ محمدرضا محسنی_ مدیرکل سیاسی، انتخابات و تقسیمات کشوری استانداری گیلان_ استان گیلان در ۲۷ و ۲۸  آبان‌ماه سال ۱۴۰۴ میزبان رویدادی راهبردی در سطح منطقه‌ای خواهد بود؛ «اولین اجلاس استانداران استان‌های ساحلی کشورهای حاشیه دریای خزر» که با مصوبه هیأت دولت و به ابتکار جمهوری اسلامی ایران برگزار می‌شود. این اجلاس با شعار «خزر؛ پل دوستی و توسعه منطقه‌ای»، گامی مؤثر در مسیر تعمیق همکاری‌های اقتصادی، فرهنگی، گردشگری و زیست‌محیطی میان استان‌های ساحلی ایران و کشورهای همسایه خزر است و فرصتی ارزشمند برای تبیین نقش گیلان در تعاملات منطقه‌ای، دیپلماسی اقتصادی و تقویت جایگاه سیاسی کشور در عرصه بین‌الملل به شمار می‌آید.

در شرایطی که برخی از کشورهای اروپایی با طرح دوباره موضوعات سیاسی همچون اسنپ‌بک و مکانیزم ماشه و نیز فشارهای فزاینده آمریکا برای کشاندن ایران به مذاکراتی با اهداف تحمیلی و انحراف افکار جهانی، در پی ایجاد فضای انزوا و حاشیه‌سازی علیه جمهوری اسلامی هستند، برگزاری این اجلاس منطقه‌ای اهمیت مضاعفی می‌یابد. این رویداد، پاسخی هوشمندانه و دیپلماتیک از سوی ایران است؛ پاسخی که با تکیه بر ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی و مردمی استان‌های شمالی ایران ، مسیر گفت‌وگو و همکاری سازنده با کشورهای همسایه حاشیه دریای خزر را هموار می‌کند.

نقش گیلان به‌عنوان دروازه ارتباطی ایران با اقتصاد اوراسیا، جایگاه ویژه‌ای به این رویداد بخشیده است. این استان به واسطه موقعیت ژئوپلیتیکی خود، همواره نقطه اتصال طبیعی میان ایران، قفقاز، روسیه و آسیای میانه بوده و امروز می‌تواند محور شکل‌گیری نوعی همکاری نوین در میان کشورهای ساحلی خزر باشد. برگزاری این اجلاس فرصت مغتنمی است تا ظرفیت‌های گسترده  استان‌های ساحلی دریای خزر به ویژه گیلان ؛ در کشاورزی، صنایع تبدیلی و غذایی، گردشگری طبیعت‌محور، فعالیت‌های بندری، شیلات، صنایع کوچک و متوسط معرفی شود و زمینه جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی فراهم آید.

در چنین شرایطی که تحولات منطقه‌ای و فشارهای اقتصادی جهانی ضرورت تقویت اقتصاد مقاومتی را دوچندان کرده است، این اجلاس می‌تواند بستری مؤثر برای افزایش صادرات، گسترش تبادلات تجاری، توسعه همکاری‌های حمل‌ونقل دریایی و ریلی و رونق گردشگری دریایی باشد. از سوی دیگر، طرح موضوع توسعه کریدور بین‌المللی شمال–جنوب به عنوان یکی از محورهای مهم گفت‌وگو، می‌تواند جایگاه گیلان را در نقشه ترانزیتی کشور تقویت و مسیرهای ارتباطی ایران با شمال و شمال‌غرب جهان را فعال‌تر کند.

این رویداد شامل یک نشست عمومی و سه پنل تخصصی در حوزه‌های اقتصاد و سرمایه‌گذاری، ترانزیت و لجستیک، محیط‌زیست و شیلات است. در این نشست‌ها، موضوعاتی نظیر تجارت محصولات کشاورزی و شیلاتی، توسعه صنایع فرآوری، معرفی پروژه‌های بزرگ زیرساختی، ظرفیت‌های گردشگری سلامت و فرهنگی استان‌ها  و مسیرهای جدید همکاری اقتصادی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

در کنار رویکرد توسعه‌محور، موضوعات زیست‌محیطی نیز از محورهای اصلی این اجلاس به شمار می‌آید. دریای خزر و زیست‌بوم پیرامون آن به‌ویژه تالاب بین‌المللی انزلی، از سرمایه‌های طبیعی ارزشمند منطقه است که باید با رویکردی آینده‌نگر و فراملی مورد توجه قرار گیرد. تلاش برای ارتقای جایگاه محیط‌زیست در برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای و تبدیل موضوع تالاب انزلی به مطالبه‌ای جدی در سطح ملی و بین‌المللی، نمادی از تحول در نگاه مدیریتی استان و توجه به مسئولیت‌های بلندمدت و فرابخشی در مسیر توسعه پایدار است.

حضور استانداران کشورهای ساحلی خزر، سفرای روسیه، آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان، به همراه مقامات ملی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، ترانزیت و محیط‌زیست و نیز استانداران استان‌های ساحلی کشور شامل گیلان، مازندران، گلستان، هرمزگان و سیستان‌ و بلوچستان، نشان‌دهنده سطح بالای اهمیت این اجلاس و جایگاه ویژه گیلان در سیاست منطقه‌ای کشور است. این حضور گسترده، زمینه‌ساز گسترش دیپلماسی منطقه‌ای از سطح ملی به سطح استانی و الگوی تازه‌ای از تعامل میان دولت‌های محلی کشورهای ساحلی خزر خواهد بود.

در نهایت، برگزاری این اجلاس نه‌تنها نقطه‌عطفی در تاریخ توسعه گیلان محسوب می‌شود، بلکه پاسخی عملی و مثبت به سیاست‌های فشار و انزوا علیه ایران است؛ فرصتی برای تثبیت جایگاه استان در شبکه همکاری‌های خزر و حرکت در مسیر تبدیل‌شدن به مرکز تعاملات اقتصادی، گردشگری و زیست‌محیطی شمال کشور. آینده‌ای که در آن، گیلان نه‌تنها محور ارتباط ایران با اوراسیا، بلکه میدان‌دار دیپلماسی سازنده منطقه‌ای در برابر سیاست‌های تقابلی غرب و میزبان گفت‌وگوهای توسعه‌محور و ابتکارات مشترک کشورهای ساحلی خزر خواهد بود.