گیرا آنلاین- به گزارش واحد روابط عمومي سازمان مديريت و برنامه ريزي گيلان دومين نشست دانش افزايي كاركنان در سال ۱۴۰۴ با عنوان «روندهاي جمعيتي و سالمندي در ايران و گيلان؛ چالش ها و راهكارها» روز چهارشنبه (۳ ارديبهشت) با حضور محمد رضا رستمي، رئيس سازمان، معاونان، مديران، روساي گروه و كارشناسان در سالن اجتماعات اين سازمان برگزار شد.
مجيد حسيني نثار، كارشناس برنامه ريزي و آمايش و بهره وري سازمان مديريت و برنامه ريزي استان گيلان، به عنوان سخنران اين نشست با طرح سوالاتي از جمله اينكه تعريف سالمندي چيست؟ آيا سالمندي جمعيت، روندي جهاني است؟ آيا در كشور و استان گيلان، با پديده اي به نام سالمندي مواجه هستيم؟ ويژگي ها و نيازهاي سالمندان در جامعه ما چيست؟ اميد به زندگي طولاني و افزايش قشر سالمند، چگونه مي تواند بر جامعه تاثير گذار باشد؟ سالمندي جمعيت چه چالش هايي را به همراه خواهد داشت؟ رويكردهاي نظري جامعه شناسي سالمندي به ما چه مي گويند؟ رويكردهاي و تجارب جهاني در مورد سالمندي چيست؟ پيشنهادها و راهكارهاي متناسب كوتاه مدت، ميان مدت و بلند مدت براي مواجهه با سالمندي و سالمندان چيست؟ صحبت هاي خود را آغاز كرد.
وي در ادامه با ارايه تعريف كوتاهي از سالمندي گفت: بر اساس تعريف سازمان بهداشت جهاني از سالمندي، سالمندي را به طور قراردادي مترادف با ۶۰ سالگي و بالاتر از آن مي دانند.
وي افزود: البته به دو دليل عمده، سالمندي را نمي توان به صورت كاملاً دقيق مشخص كرد؛۱ – حادثه و جريان فعل و انفعال سالمندي، در ميان افراد، كاملاً متفاوت است. مثلاً يك شخص سالمند و سالخورده ممكن است جسمي قوي تر و سالم تر از يك جوان، داشته باشد,۲ – در بعضي از جوامع ممكن است سن و سالي را براي سالمندي در نظر بگيرند كه همان سن در جوامع ديگر، سالمندي محسوب نشود. بنابراين، سن تقويمي افراد، شاخص معتبري براي عملكرد جسمي آن ها نيست بلكه
تغييرات مربوط به سن، در ارتباط با شيوه زندگي، عادات شخص و بيماري ها است.
وي با بيان اينكه سالخوردگي جمعيت بيش از هر چيز، معلول و محصول دو عامل جمعيت شناختي و تغييرات آن ها مي باشد،
كاهش باروري و تداوم آن در يك دوره نسبتاً طولاني و همچنين كاهش مرگ و مير و افزايش اميد به زندگي را از عوامل مهم و اثر گذار در اين مقوله عنوان كرد.
حسيني نثار با بيان اينكه ميزان رشد جمعيت استان گيلان در تمامي دوره هاي سرشماري بسيار پايين تر از سطح كل كشور بوده و اين تفاوت همواره رو به افزايش بوده است، گفت: بر اساس آخرين سرشماري در سال ۱۳۹۵ ميزان رشد جمعيت كشور سه برابر ميزان رشد جمعيت استان گيلان بوده است.
وي ادامه داد: نسبت جمعيت سالمندان در مناطق روستايي بيش از مناطق شهري است و اين در حالي است كه اميد زندگي در مناطق روستايي معمولا كمتر از مناطق شهري است. علت اصلي آن نيز بالاتر بودن نسبت سالمندان در مناطق روستايي نسبت به مناطق شهري و مهاجرت جمعيت روستايي به مناطق شهري است. چون اين مهاجرت در بين جوانان خيلي بيشتر از سالمندان است.
وي با تاكيد براينكه هر گاه در جامعه اي حداقل ۷۰ درصد از جمعيت در بازه سني ۱۵ تا ۶۴ سال (سنين كار و فعاليت) باشند، به اصطلاح، آن جامعه در فرصت پنجره جمعيت تعريف مي شود، خاطرنشان كرد: پنجره جمعيتي استان گيلان تا سال ۱۴۱۵ برآورد شده است.
وي در خصوص وضعيت سالمندي در گيلان به روايت آمارهاي جمعيتي، تصريح كرد: استان گيلان، اكنون، مسن ترين استان كشور است، به طوري كه تعداد جمعيت ۶۰ ساله و بيشتر آن۳۳۵۳۱۳ نفر است كه ۱۳,۲ درصد از جمعيت كل استان را كه مشتمل بر ۲۵۳۰۶۹۶ نفر در سال ۱۳۹۵ است، تشكيل مي دهد. (نتايج سرشماري نفوس و مسكن ۱۳۹۵ ، مركز آمار ايران) در حالي كه ميانگين كشوري سالمندي، ۹.۳ درصد از كل جمعيت است. همچنين، در حالي كه در سال ۹۵ در استان گيلان، نسبت سالمندي روستايي، ۳ درصد بيشتر از درصد سالمندي شهري است، اما، نسبت سالمندي روستايي كشور، تنها ۰.۶ درصد بيشتر از درصد سالمندي شهري است.
وي با بيان اينكه استان گيلان و شهر رشت، اولين جايي در كشور بوده است كه خانه سالمندان و معلولان در آن پايه گذاري شده، اضافه كرد: آسايشگاه معلولين و سالمندان رشت (خيريه)، در سال ۱۳۴۵ با همت نيكوكاراني مانند دكتر حكيم زاده، آرسن ميناسيان، استقامت، چيني چيان و آيت ا… ضيابري، در فضايي به وسعت ۱۷۰۰۰متر مربع، به منظور نگهداري و پناه دادن به قشر آسيب ديده و محروم جامعه، اعم از سالمند و معلول و در ابتدا با پذيرش ۲۰ نفر، فعاليت خود را آغاز نمود.
وي با اشاره به شاخص سالخوردگي ادامه داد: از تقسيم جمعيت سالمند ۶۵ ساله و بالاتر، به جمعيت زير ۱۵ سال ضرب در صد به دست ميآيد. اين شاخص طي سال هاي اخير، با افزايش، همراه بوده است و از ۴۳,۴ در سال ۹۰ به ۴۹.۹ در سال ۹۵ رسيده است.
وي در خصوص جمعيت ۶۰ سال و بيشتر( سالمندي) به تفكيك شهرستان هاي استان در سرشماري سال ۹۵، گفت: املش با ۱۶,۶۸ درصد سالمندترين شهر استان و سپس رودسر با ۱۶.۵۳ درصد دومين شهر سالمند و لاهيجان با ۱۶.۲۱ درصد سومين شهر سالمند استان گيلان بوده اند.
وي در جمعبندي نهايي خاطر نشان كرد: نسبت سالمنداني كه به تنهايي زندگي مي كنند، روبه افزايش است وتفاوت جنسيتي در جهت بالابودن ميزان تنهايي در زنان سالخورده نسبت به مردان، ديده مي شود. همچنين ميزان بيوه گي يا زندگي بدون همسر بالا است و اين موضوع در زنان بيوه، خيلي بالاتر از مردان بدون همسرمي باشد.
حسيني نثار ميزان فعاليت اقتصادي در مناطق روستايي و در جنس مردان سالخورده، را بالاتر اعلام كرد و افزود: با توجه به افزايش بيماري هاي غيرواگير و مزمن در سالمندان به موازات افزايش اين گروه جمعيتي، شنهد افزايش روزافزون وسريع اين بيماري ها خواهيم بود. از آنجا كه اين بيماري ها، بار زيادي بر سيستم بهداشنتي ودرماني وارد مي كند، اجراي برنامه هاي پيشگيري و ارتقاي سلامت، همچنين شناسايي به موقع و درمنن سريع بيماري ها در اين افراد، بايد جزء سياست هاي عاجل وزارت بهداشت باشد كه البته در سند ملي برنامه راهبردي سالمندان كشور نيز به آن اشاره كامل شده است.
وي با تاكيد براينكه روند فزاينده رشد جمعيت سالمندي آغاز شده است و تا چند دهه، ادامه خواهند داشت، تاكيد كرد: بنابراين با اين شرايط، هزينه هاي پرداخت مستمري افزايش خواهد يافت. با فرض ثبات در ساير متغيرها، فشار بيشتر بر صندوق هاي بازنشستگي به دليل افزايش تعداد مستمري بگيران و افزايش طول دوره دريافت حقوق بازنشستگي به دليل افزايش اميد به زندگي رخ خواهد داد.
*
لازم به ذكر است در اين نشست ضمن پرسش و پاسخ، به آسيب ها، بيماري ها و مشكلاتي كه سالمندان را تهديد مي كند و همچنين لزوم برنامه ريزي و اجراي مصوبات قانوني در جهت دسترسي راحت تر سالمندان به امكانات مورد نياز اشاره و ضرورت فراهم كردن شرايط و محيط مناسب در راستاي آرامش خاطر اين عزيزان، تاكيد شد.
