گیرا آنلاین_ بنای تاریخی «میرزا علی معاون» در بین سالهای ۱۲۶۵ تا ۱۲۷۰ هجری شمسی توسط مرحوم میرزا علی معاون ساخته شد. این بنا که در ابتدای محله پیرسرا در محدوده کیاب رشت واقع است، در زمان خود بهعنوان خانهای باشکوه و نماد قدرت و موقعیت اجتماعی این خانواده شناخته میشد. عمارت بهطور ویژه توسط فرزند ایشان، مرحوم رضا معاون، که به «معاون جواهری» مشهور بود، مورد استفاده قرار میگرفت. معاون جواهری یکی از تجار شناختهشده و معتبر رشت در اواخر دوره قاجار بود که در زمینه تجارت جواهرات و سنگهای قیمتی از روسیه و دیگر کشورهای اروپایی فعالیت داشت.
در سال ۱۳۹۹، مجید زری دوست و برادرش خانه میرزا علی معاون را از خانواده شارمی خریداری کردند. خانهای که در طی سالهای گذشته بهدلیل بیتوجهی و تخریبهای پیدرپی دچار وضعیت ناگواری شده بود. در ابتدا، این دو تصمیم داشتند که خانه را تخریب کرده و بهعنوان یک پاساژ تجاری برای فروش محصولات دیجیتال و برقی تبدیل کنند. اما پس از مدتی، آنها تصمیم گرفتند که این خانه قدیمی را حفظ کرده و آن را مرمت کنند.
مجید زری دوست در اینباره میگوید: احساس کردم یک روح در این خانه وجود دارد و باید این روح را زنده نگه داریم. تصمیم گرفتیم که از ساخت یک پاساژ تجاری صرفنظر کنیم و این بنا را مرمت و بازسازی کنیم تا محفوظ بماند.
پس از تصمیم به مرمت، فرآیند بازسازی عمارت آغاز شد. بنای تاریخی که حدود ۵۰ درصد تخریب شده بود، به یک پروژه بزرگ و پرهزینه تبدیل شد. مجید زری دوست و تیم مرمتکاران با چالشهای زیادی روبهرو بودند، از جمله مشکلات مالی و فنی در بازسازی اجزای مختلف بنا. در این مدت، هزینههای زیادی در روند مرمت صرف شد و این پروژه بهطور تقریبی دو سال به طول انجامید.
در این فرآیند، زری دوست از مشاوران و طراحان متخصص در حوزه مرمت و بازسازی کمک گرفت تا از هر گونه آسیب به ماهیت تاریخی و معماری خانه جلوگیری شود. او میافزاید: در بازسازی این بنا، بخشهایی که تخریب نشده بود را حفظ کردیم و بخشهای تخریبشده را با دقت و بهطور مشابه به شکل اولیه ساختیم.
یکی از نکات جالب در روند مرمت این بنا، پیگیریهایی بود که باعث شناسایی خانواده معاون شد. پس از بررسیها، نوه میرزا علی معاون که ۹۰ سال سن داشت، از این اقدام مرمت آگاه شد و از آن بسیار خوشحال شد. این نشانهای از ارتباط عمیق با تاریخ و میراث گذشتگان است که در طول این سالها همچنان زنده باقی مانده است.
مجید زری دوست بهطور صریح بهضرورت حمایتهای دولتی برای حفظ بناهای تاریخی تأکید میکند و میگوید: شک نکنید اگر دولت و دستگاههای دولتی حمایت کنند، بسیاری از افراد همچون ما وجود دارند که میخواهند در حوزه مرمت آثار تاریخی ارزشمند فعالیت کنند و این آثار را از خطر تخریب نجات دهند.
او پیشنهاد میدهد که باید حمایتهای مالی و وامهای مناسب برای پروژههای مرمتی ارائه شود، اما فرایند این حمایتها باید شفاف و بدون پیچیدگیهای اداری و رانت باشد. بایستی سیستم دولتی حفظ میراث فرهنگی را به بخش خصوصی واگذار کند تا بخش خصوصی بتواند با اندک سرمایهای که در اختیار دارد، میراث فرهنگی را حفظ کند.
مرمت عمارت میرزا علی معاون، نمونهای از تلاش و دلسوزی برای حفظ میراث فرهنگی استان گیلان است. این پروژه نه تنها نشاندهنده اهمیت حفاظت از آثار تاریخی است، بلکه یک الگو برای دیگر علاقهمندان به حفظ میراث فرهنگی نیز محسوب میشود. با حمایتهای بیشتر از سوی دولت و بخش خصوصی، میتوان بناهای تاریخی دیگری را نیز از خطر تخریب نجات داد و به نسلهای آینده منتقل کرد. تنها با همافزایی و همکاری بین نهادهای دولتی و بخشهای خصوصی است که میتوان در حفظ این میراثهای فرهنگی ارزشمند موفق شد.
